อุทยานแห่งชาติเขาหลวง มีพื้นที่ครอบคลุม 8 อำเภอคือ อำเภอสกา อำเภอเมือง อำเภอฉวาง อำเภอพิปูน อำเภอพรหมคีรี อำเภอช้างกลาง และอำเภอนบพิตำ พื้นที่อุทยานแห่งชาติครอบคลุมเทือกเขานครศรีธรรมราชตอนกลาวง ประกอบด้วยเทือกเขาสูงสลับซับซ้อนทอดยาวเหนือจรดใต้ขนานไปกับชายฝั่งทะเลด้านตะวันออก มียอดเขาสูงคือ ยอดเขาหลวง เป็นยอดเขาที่สูงที่สุดในภาคใต้ สูงจากระดับน้ำ 1,834 เมตร เป็นต้นกำเนิดของต้นน้ำลำธารหลายสาย เช่น แม่น้ำตาปี แม่น้ำปากพนัง คลองกรุงชิง คลองเขาแก้ว คลองท่าแพ คลองระแนะ และคลองละอาย พื้นที่บริเวณอุทยานมีฝนตกตลอดปีสภาพป่าเป็นป่าดิบชื้น มีบัวแฉกและบัวแฉกใบมนเป็นเฟิร์นประจำถิ่นอุทยานรวมถึงกุหลาบป่าเป็นพืชประจำถิ่นอุทยานฯ ด้วยศักยภาพทั้งทางชีวภาพ และกายภาพ อุทยานฯ ได้รับการขนานนามว่า “หลังคาสีเขียวแห่งภาคใต้” “ขุนผามหาสดำ” ได้รับรางวัลอุตสาหกรรมท่องเที่ยวทางธรรมชาติ ใน ปี พ.ศ. 2541 สุดยอดแห่งเขาหลวง – มีการสำรวจพบเฟิร์นบนเขาหลวงมากกว่า 200 ชนิด เช่น เฟิร์นบัวแฉก(พันธุ์ไม้โบราณ) เฟิร์นมหาสดำ (เฟิร์นต้นขนาดใหญ่ที่พัฒนามาก่อนยุคไดโนเสาร์) – ที่นี่เป็น “สุดยอดแหล่งรวมกล้วยไม้เมืองใต้” เช่น กล้วยไม้สิงโตอาจารย์เต็มสิงโตใบพัดเหลืองขนตาสิงโตเอื้องสายเสริตเอื้องคีรีวง เป็นต้น – ผืนป่าแห่งนี้ยังเป็นอาณาจักรของพืชสัตว์เฉพาะถิ่น เช่นกุหลาบพันปีเขาหลวง นกกินปลีหางยาวเขียว ฯลฯ และมียอดเขาหลวงสูงที่สุดในภาคใต้ โดยมีความสูง 1,835 เมตรจากระดับน้ำทะเลปานกลาง – ในเขตอุทยานฯ มีน้ำตกที่น่าสนใจมากมายอาทิเช่น น้ำตกพรหมโลก น้ำตกอ้ายเขียว น้ำตกกะโรม น้ำตกกรุงชิง ฯลฯ สถานที่ท่องเที่ยวในอุทยานฯ น้ำตกกะโรม เป็นที่ตั้งของที่ทำการของอุทยานฯ ต้นน้ำเกิดจากเทือกเขานครศรีธรรมราช ไหลลงมาจากยอดเขา ลดลั่นลงมาเป็นชั้น มีหนานหรือชั้น 18 ชั้น แต่เปิดให้ท่องเที่ยว 7 ชั้น คือหนานทุเรียน หนานช่องไทร หนานไผ่ หนานน้ำราง หนานผึ้ง หนานเตย และหนานดาดฟ้า ในปี พ.ศ. 2450 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5) ได้เสด็จประทับทอดพระเนตรหนานดาดฟ้า และในปี พ.ศ. 2460 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 6) เมื่อครั้งทรงเสด็จประพาสหัวเมืองปักษ์ใต้ได้เสด็จมาทอดพระเนตรและทรงจารึกพระปรมาภิไธยย่อ ว.ป.ร 2460 ไว้ที่หน้าผาตรงหนานดาฟ้า ถ้ำแก้วสุรกานต์ ตำบลเขาแก้ว อยู่ก่อนถึงที่ทำการอุทยานฯ 3 กิโลเมตร เป็นถ้ำหินปูน มีหินงอกหินย้อยสวยงามและรูปปั้นต่าง ๆ ความลึกของถ้ำ ประมาณ 700 เมตร ช่วงเวลาเหมาะสม สำหรับการเดินป่าศึกษาธรรมชาติทั้งระยะสั้นและระยะไกลที่มีอยู่หลายเส้นทาง นักท่องไพรไม่ควรพลาด การพิชิตยอดเขาหลวง โดยเฉพาะในช่วงเดือนมกราคมถึงเดือนกันยายนนั้นเหมาะสมที่สุด โดยใช้เวลา 3 วัน 2 คืน อัตรา่าบริการเข้าอุทยานฯ คนไทย ผู้ใหญ่ 40 บาท เด็ก 20 บาท ชาวต่างชาติ ผู้ใหญ่ 200 บาท เด็ก 100 บาท อุทยานฯ มีบ้านพักและสถานที่กางเต็นท์ไว้บริการ ราคา 600-2,000 บาท สอบถามข้อมูล อุทยานแห่งชาติเขาหลวง โทร. /โทรสาร 0 7530 0439 สนใจเดินป่าพิชิตเขาหลวง ติดต่อบ้านคีรีวง โทร. 0-7553-3113, 0-7553-3370 ทาร์ซาน แอดเวนเจอร์ ทัวร์ (รางวัลดีเด่นประเภทรายการนำเที่ยว สำหรับนักท่องเที่ยวในประเทศ ปี 2551) โทร. 08-9909-8533, 08-1824-8880 ชมรมอนุรักษ์ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมบ้านวังลุง โทร. 08-7885-9167 ***ปิดการท่องเที่ยวและพักแรมในอุทยานแห่งชาติ วันที่ 1 ตุลาคม ถึง 31 ธันวาคม
